Πολιτισμική ανάλυση στην Ελλάδα

Το κεφάλαιο παρουσιάζει μια επισκόπηση της πολιτισμικής ανάλυσης στην Ελλάδα κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, λαμβάνοντας υπόψη τους θεσμικούς της προσδιορισμούς. Η «πολιτισμική στροφή» προώθησε μια αξιοσημείωτα πλούσια αλλά εξίσου διάσπαρτη συζήτηση. Αυτό το επιδεικνύουμε χρησιμοποιώντας την έννοια της Diana Crane για το «ελεύθερα αιωρούμενο παράδειγμα» (free-floating paradigm), που ταιριάζει αρκετά καλά στην πολιτισμική ανάλυση στην Ελλάδα ως ένα ανοιχτό σύνολο θεωρητικών και μεθοδολογικών πλαισίων που μοιράζονται διαφορετικές κοινωνικές επιστημονικές πειθαρχίες.

Χρησιμοποιούμε επίσης το «πολιτισμικό διαμάντι» (cultural diamond) της Wendy Griswold ως εργαλείο για την ταξινόμηση ενός σώματος από περισσότερες από 250 θεωρητικές και εμπειρικές μελέτες. Οι Έλληνες μελετητές προτίμησαν την ποιοτική ανάλυση περιεχομένου μέσων (κυρίως τηλεόρασης και κινηματογράφου), εστιάζοντας σε ζητήματα γενικού ενδιαφέροντος, όπως η εθνική ταυτότητα, η μετανάστευση και η ζωή στην πόλη. Ενδιαφέρονται λιγότερο για τη κοινωνιολογία των πολιτισμικών παραγωγών, την κατανάλωση πολιτισμικών αγαθών και τη διαμόρφωση πολιτισμικής πολιτικής, ενώ μόνο λίγοι αυτοπροσδιορίζονται ως πολιτισμικοί κοινωνιολόγοι. Οι περισσότερες μελέτες είναι ατομικά εστιασμένα ερευνητικά έργα γραφείου.