Η ανάδυση της "τεχνοκρατίας" στις Ελληνικές υπουργικές ελίτ: στοιχεία από το 1989 ως το 2021

Αυτό το κεφάλαιο εξετάζει το κοινωνικοεπαγγελματικό προφίλ των τεχνοκρατών υπουργών στην Ελλάδα κατά την περίοδο 1989–2021. Βασιζόμαστε σε ένα μοναδικό σύνολο δεδομένων για τους τεχνοκράτες υπουργούς, το οποίο περιλαμβάνει μεταβλητές σχετικά με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά, την εκπαίδευση, την επαγγελματική εμπειρία και τη συμμετοχή τους σε οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Εφαρμόζεται ανάλυση λανθανουσών τάξεων (latent class analysis) για τη δημιουργία μιας τυπολογίας των τεχνοκρατών υπουργών.

Η ανάλυσή μας δείχνει ότι ο αριθμός των τεχνοκρατών αυξάνεται στις ελληνικές κυβερνήσεις κατά τη διάρκεια κρίσεων και ότι οι τεχνοκράτες υπουργοί προέρχονται κυρίως από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και πολύ λιγότερο από την αγορά και την κοινωνία των πολιτών. Διακρίνουμε δύο τύπους τεχνοκρατών υπουργών: τους «κινητικούς» (movers), οι οποίοι αποκτούν την εξειδίκευσή τους μέσα από διάφορες θέσεις στον δημόσιο τομέα, σε ιδιωτικές εταιρείες και σε διεθνείς οργανισμούς, και τους «θεσμικά εδραιωμένους» τεχνοκράτες (institutionally established), οι οποίοι αναπτύσσουν την εξειδίκευσή τους μέσω μακροχρόνιας επένδυσης σε έναν συγκεκριμένο θεσμό.

Επειδή οι «κινητικοί» προτιμώνται από τους πρωθυπουργούς ως τεχνοκράτες υπουργοί, υποστηρίζουμε ότι η ικανότητα να αξιοποιούν την εξειδίκευση σε διαφορετικούς τομείς που σχετίζονται με την πολιτική αποτελεί πολύτιμο πόρο για έναν τεχνοκράτη ώστε να διοριστεί σε κυβερνητική θέση.