Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση στην Ελλάδα. Έκθεση ερευνητικών αποτελεσμάτων.

Η ανά χείρας ερευνητική έκθεση, η οποία παρουσιάζει ένα ειδικό αντικείμενο, εκείνο της Πράσινης και Ψηφιακής Μετάβασης στην Ελλάδα, περιέχει πολλαπλά αποτελέσματα σε σειριακή μορφή. Είναι, όμως, συνάμα και ένα σύντομο εγχειρίδιο για τη διεξαγωγή μιας μεγάλης ποσοτικής κοινωνικής έρευνας, καθώς συνιστά τη σύνθετη καταγραφή μιας συγκεκριμένης άσκησης διετούς διάρκειας στο πεδίο των εμπειρικών δεδομένων. Από την αρχή μέχρι το τέλος πρόκειται για τη συλλογική προσπάθεια ανθρώπων με διαφορετικά επιστημονικά αντικείμενα και διαφορετικά ερευνητικά ενδιαφέροντα να συνεισφέρουν σε κάτι κοινό. 

Στην έρευνα εφαρμόστηκαν αυστηρά κριτήρια. Από τη δειγματοληψία και την εκπαίδευση έως τον σχεδιασμό της ηλεκτρονικής πλατφόρμας και τη δραστηριότητα στο πεδίο τα κριτήρια που εφαρμόστηκαν δεν αποκλίνουν σε τίποτε από εκείνα που εφαρμόζονται στις σημαντικότερες ευρωπαϊκές ποσοτικές κοινωνικές έρευνες. Το ίδιο ισχύει και για τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν για τη διαμόρφωση του ερωτηματολογίου αλλά και για τους μηχανισμούς παρακολούθησης και ελέγχου της έρευνας πεδίου. Ακόμη, ολόκληρο το υλικό που περιλαμβάνεται ως παραρτήματα έχει μια κεντρική λειτουργία για την έκθεση, όπως είχε και στο πεδίο της έρευνας. Θα μπορούσε να υποστηριχθεί πως το ίδιο το ερωτηματολόγιο και η κωδικοποίησή του, η παραγωγή μεταβλητών και σταθμίσεων, τα εργαλεία για τις συνεντεύξεις, καθώς και το χρονοδιάγραμμα για μια αυστηρή εφαρμογή είναι η ίδια η έρευνα, τουλάχιστον στις τεχνικές της διαστάσεις. Η κρισιμότητα του εγχειρήματος επέβαλε εφαρμογές ελέγχου ποιότητας σε κάθε φάση της προετοιμασίας, της συλλογής και της παραγωγής των δεδομένων. Ο σχεδιασμός της έρευνας εξελίχθηκε σε δύο φάσεις, έξι και επτά μηνών αντιστοίχως, από τον Σεπτέμβριο του 2023 έως τον Φεβρουάριο του 2024 και εκ νέου από τον Μάρτιο έως τον Οκτώβριο του 2024. Η υλοποίηση της έρευνας, με βάση τον αρχικό σχεδιασμό αλλά και ορισμένες απαραίτητες προσαρμογές, αποτυπώθηκε σε ένα διάστημα οκτώ μηνών, από τον Νοέμβριο του 2024 έως και τον Ιούνιο του 2025. Προγραμματίστηκε, τέλος, ένα ακόμη τρίμηνο, έως και τον Σεπτέμβριο του 2025, προκειμένου να ολοκληρωθούν και τα τελευταία στάδια της ερευνητικής διαδικασίας.

Τέλος, αλλ’ όχι έσχατον, η ανά χείρας ερευνητική έκθεση είχε εξαρχής μέχρι τέλους έναν ακόμη ρόλο να υπηρετήσει. Πρόκειται για ένα από τα 80 παραδοτέα της Εμβληματικής Δράσης «Ανθεκτικότητα, συμπερίληψη και ανάπτυξη: Προς μια δίκαιη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση των ελληνικών περιφερειών». Ακριβέστερα, πρόκειται για το βασικό παραδοτέο της Ενότητας Εργασίας 15 με τίτλο «Απόψεις, στάσεις και συμπεριφορές για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση», μιας ενότητας εργασίας που εντάσσεται στον άξονα #1 του έργου και αφορά τις ευρύτερες συνέργειες της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού.1 Ουσιαστικά, η έρευνα από την αρχική σύλληψη μέχρι την ολοκλήρωσή της είχε σκοπό την ανατροφοδότηση πολλών

άλλων παραδοτέων είτε για τον επανέλεγχό τους είτε για την εμβάθυνση των επιμέρους αναλύσεων. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που τα αποτελέσματα της έρευνας δεν λαμβάνουν εδώ μία ορισμένη μορφή ερμηνείας ή/και ανάλυσης. Πρόκειται για επιλογή που καθιστά την παρούσα ερευνητική έκθεση ένα μέρος του όλου.

Στην ερευνητική έκθεση δεν εξηγείται πώς εκείνη ή η άλλη σειρά ερωτήσεων συνθέτουν έναν συγκεκριμένο δείκτη για την ανάλυση των ευρημάτων.Όπως και δεν παρουσιάζονται τα ευρήματα από τις 138 βασικές ερωτήσεις για την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό σε συνάρτηση με τις 32 ερωτήσεις που αφορούν χαρακτηριστικά του δείγματος. Είναι άλλες οι εκδόσεις που θα ακολουθήσουν με τα πρώτα ή τα σύνθετα ευρήματα και τις ερμηνείες τους για τις 170 ερωτήσεις και απαντήσεις του ερωτηματολογίου· ο σκοπός της ανά χείρας ερευνητικής έκθεσης δεν είναι άλλος από την υποστήριξή τους. Η έρευνα ειδικά σε κάθε της έκφανση και τα δεδομένα συγκεκριμένα σε στήλες και γραμμές θα είναι άμεσα στη διάθεση της ερευνητικής και ακαδημαϊκής κοινότητας ελεύθερα και χωρίς περιορισμούς. Σκοπός παραμένει η μέγιστη δυνατή αξιοποίηση σε κάθε πιθανό ή λιγότερο πιθανό συνδυασμό για την παραγωγή πραγματικά νέας επιστημονικής γνώσης.

Τα δεδομένα και οι υπόλοιποι πόροι της έρευνας είναι διαθέσιμοι εδώ.