Εισαγωγή. Θεσμοί – Αξίες – Συμπεριφορές: Μελέτη των ευρημάτων της Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας (2008-2009)

Καθώς συμπληρώνεται σχεδόν μια δεκαετία από τη διενέργεια του πρώτου γύρου της Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας, ο ανά χείρας τόμος συνοψίζει τις τάσεις που καταγράφηκαν στον τέταρτο γύρο και, ταυτόχρονα, αναδεικνύει συνέχειες ή/και μετατοπίσεις που συντελέστηκαν στο διάστημα αυτό. Αποτυπώνει, επίσης, την κοινωνική δυναμική που αναπτύχθηκε στην Ελλάδα λίγο πριν την εκδήλωση της πρόσφατης πολυεπίπεδης κρίσης, συνοψίζοντας το πλαίσιο εντός του οποίου προκύπτουν σήμερα νέες ιδεολογικές, πολιτικές και κοινωνικές διεργασίες. Στα δεδομένα που παρουσιάζονται παρακάτω καταγράφονται, σε ορισμένες περιπτώσεις, και τα σημάδια της κρίσης. Με αυτήν την έννοια, αποτελούν ένα σύνολο δεδομένων με το οποίο θα μπορούν να συγκρίνονται τα ευρήματα των επόμενων γύρων της ΕΚΕ. Η προβληματική των κειμένων του παρόντος τόμου συνοψίζεται σε τρεις άξονες:

Α. Πολιτική-Θεσμοί: Θέματα που εγγράφονται στον πυρήνα της πολιτικής κουλτούρας αποτελούν τον πρώτο άξονα που διατρέχει τα κείμενα του τόμου· ανάμεσά τους, η σχέση με την πολιτική, ο πολιτικός κυνισμός, η έλλειψη εμπιστοσύνης στους θεσμούς, η απαξίωση θεσμών, πολιτικού προσωπικού και πολιτικής γενικότερα.

Β. Πολιτικά υποκείμενα και ατομικές πρακτικές: Στο σημείο συνάντησης του ιδιωτικού με το δημόσιο, τα άτομα παρουσιάζονται ως ιδιώτες και ως πολιτικά υποκείμενα. Διερευνάται η σχέση ανάμεσα στην υποκειμενική αντίληψη για τον εαυτό, τη θέση του και τα επιτεύγματά του, σε συνδυασμό με τις πρακτικές που τον συνδέουν με συλλογικότητες ή τον μετατρέπουν σε «κοινό» των μέσων μαζικής ενημέρωσης.

Γ. Κοινωνικές ανισότητες: Θέματα που άπτονται των ανισοτήτων στην υγεία, της καταπολέμησης της φτώχειας, των ανεπαρκειών που παρουσιάζουν τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας, και της επίδρασης οικονομικών παραμέτρων στην πολιτική συμπεριφορά καλύπτουν το τρίτο θεματικό πεδίο.