Πατρότητα, ουσιοεξάρτηση και ποινικός εγκλεισμός. Μια εμπειρική διερεύνηση

Το παρόν ερευνητικό έργο αφορά τους όρους και τις προϋποθέσεις της άσκησης του δικαιώματος της γονεϊκής μέριμνας, προστασίας και επικοινωνίας εκ μέρους του πατέρα γονέα με τα παιδιά του, σε συνθήκες ποινικού κολασμού και εγκλεισμού του. Ένας δεύτερος πυλώνας της συγκρότησης του αντικειμένου του έργου αφορά τους όρους και τους τρόπους άσκησης των παραπάνω γονεϊκών δικαιωμάτων στην περίπτωση των γονέων – πατέρων χρηστών εξαρτητικών ουσιών που, συγχρόνως, εκτίουν ποινές φυλάκισης, κατά το διάστημα του εγκλεισμού τους. Και οι δύο αυτοί πυλώνες συγκρότησης του αντικειμένου της έρευνάς μας ελάχιστα έχουν μελετηθεί τόσο θεωρητικά όσο και εμπειρικά στη χώρα μας. Το σχετικό κενό στη βιβλιογραφία αντικατοπτρίζει την απουσία σχετικών ρυθμίσεων τόσο σε θεσμικό επίπεδο όσο και κατά τη χάραξη και άσκηση αντίστοιχων πολιτικών. Μέχρι σήμερα, το επίκεντρο της μελέτης της άσκησης γονικής μέριμνας σε περιπτώσεις σωφρονιστικού εγκλεισμού καταλαμβάνει η διερεύνηση της περίπτωσης των μητέρων κρατούμενων. Αυτή η έμφαση της προσοχής στις μητέρες κρατούμενες δεν αποτελεί ελληνική ιδιαιτερότητα καθώς και διεθνώς η έμφαση τίθεται στις ανάγκες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μητέρες κρατούμενες στην προσπάθειά τους να διατηρήσουν την επαφή και το δεσμό με τα παιδιά τους. Ή παρούσα έρευνα επιδιώκει να καλύψει το κενό στην εμπειρική διερεύνηση της άσκησης γονεϊκής μέριμνας και επικοινωνίας από τους πατέρες κρατούμενους και μάλιστα, τους χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών, πατέρες, κρατούμενους. Το θέμα είναι ιδιαίτερο καθώς αφορά συγκεκριμένη κατηγορία πατέρων κρατουμένων, μία κατηγορία η οποία χαρακτηρίζεται από διπλό στιγματισμό: το στιγματισμό του καταδικασθέντα ποινικά και το στιγματισμό του ουσιοεξαρτημένου. Και οι δύο αυτές συνθήκες αυτονόητα δρουν ανασταλτικά και επιβαρυντικά ως προς την άσκηση γονεϊκής μέριμνας και επικοινωνίας των πατέρων με τα παιδιά τους, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που σχετικές τυπικές ρυθμίσεις του ζητήματος απουσιάζουν, όπως συμβαίνει στη χώρα μας.