Εξερευνώντας την χωρική εγγύτητα και τον κοινωνικό αποκλεισμό μέσα από δύο μελέτες περίπτωσης οικισμών Ρομά στην Ελλάδα

Κατά την Προγραμματική Περίοδο 2014–2020, δεκάδες ελληνικές πόλεις εκπόνησαν προγράμματα Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων (ΟΧΕ), βασισμένα σε Ολοκληρωμένες Στρατηγικές Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΟΣΒΑΑ). Οι Στρατηγικές αιτιολόγησαν την επιλογή περιοχών παρέμβασης και δραστηριοτήτων μέσω κοινωνικοοικονομικής ανάλυσης. Οι παράμετροι αυτής της ανάλυσης, όπως καθορίστηκαν από την Εθνική Αρχή Συντονισμού, αντανακλούσαν τις κοινωνικοοικονομικές και λειτουργικές παραμέτρους που επισημαίνονται στους σχετικούς κανονισμούς της ΕΕ.

Η παρούσα εργασία χρησιμοποιεί μια πρόσφατα δημοσιευμένη μεθοδολογία για την εκτίμηση και χαρτογράφηση της αποστέρησης στις ελληνικές πόλεις με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων και συγκρίνει τα αποτελέσματα με τις περιοχές δραστηριοτήτων που έχουν εντοπιστεί στις ΟΣΒΑΑ αυτών των πόλεων. Επιπλέον, γίνεται εκτίμηση της πιθανότητας μικρο-διαχωρισμού στις περιοχές αποστέρησης, με στόχο την αποκάλυψη των συνδέσεων μεταξύ αποστέρησης, δομημένου περιβάλλοντος και κοινωνικής σύνθεσης σε μικροκλίμακα.

Η ανάλυση δείχνει ότι η αποστέρηση είναι συγκριτικά πιο έντονη στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, και ότι η χρήση μιας κοινής μεθοδολογίας για τη μέτρηση της αποστέρησης, αλλά με προσαρμοσμένες κλίμακες μέτρησης, θα μπορούσε να υποστηρίξει μια πιο στοχευμένη κατανομή των πόρων αστικής πολιτικής. Από την άλλη πλευρά, ο μικρο-διαχωρισμός φαίνεται να είναι παράγοντας που αξίζει να εξεταστεί μόνο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, και όχι στην Πάτρα, τη Λάρισα, τον Βόλο και το Ηράκλειο, όπου το κτιριακό απόθεμα στις περιοχές αποστέρησης είναι κυρίως χαμηλής δόμησης