Βιβλίο Ηλεκτρονικό

Το θέμα της άσκησης των γονικών δικαιωμάτων στην περίπτωση των πατέρων χρηστών εξαρτητικών ουσιών που, συγχρόνως, εκτίουν ποινές φυλάκισης ελάχιστα έχει απασχολήσει τη διεθνή και την ελληνική βιβλιογραφία. Μέχρι σήμερα, επίκεντρο της μελέτης της άσκησης γονικής μέριμνας σε περιπτώσεις σωφρονιστικού εγκλεισμού υπήρξε, σχεδόν αποκλειστικά, η περίπτωση των κρατούμενων μητέρων.

Η παρούσα έρευνα επιδιώκει να καλύψει το κενό στην εμπειρική διερεύνηση της άσκησης γονικής μέριμνας και επικοινωνίας από τους πατέρες κρατούμενους εστιάζοντας στους χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών, πατέρες κρατούμενους. Η κατηγορία αυτή των κρατουμένων χαρακτηρίζεται από διπλό στιγματισμό: το στιγματισμό του καταδικασθέντα ποινικά και το στιγματισμό του ουσιοεξαρτημένου. Και οι δύο αυτές συνθήκες αυτονόητα δρουν ανασταλτικά και επιβαρυντικά ως προς την άσκηση γονικής μέριμνας και επικοινωνίας των πατέρων με τα παιδιά τους, ιδιαίτερα στη χώρα μας όπου σχετικές τυπικές ρυθμίσεις του ζητήματος απουσιάζουν.

Ο συνδυασμός της ιδιότητας του ουσιοεξαρτημένου με την ιδιότητα του εγκλείστου περιπλέκεται όταν συνυπάρχει και η πατρική ιδιότητα. Αναπόφευκτα, οι συνέπειες τόσο για τον ίδιο τον πατέρα ουσιοεξαρτημένο κρατούμενο όσο και για την οικογένειά του είναι πολλαπλασιαστικές. Λόγω των πολύπλοκων δυναμικών που υφαίνονται μεταξύ πατρότητας, ουσιοεξάρτησης και εγκλεισμού, οι επιπτώσεις στον γονέα, το παιδί, την οικογένεια αποκτούν ιδιαίτερη σημασία. Αυτές ακριβώς οι επιπτώσεις θέτουν επιτακτικά την ανάγκη για θεσμικές αλλαγές επικεντρωμένες στη μέριμνα για τη διασφάλιση της πατρικής ταυτότητας των ουσιοεξαρτημένων έγκλειστων στο σωφρονιστικό σύστημα αλλά και στην κοινωνία.